Hoe ik 1 op 1 zang- en stemcoach werd met focus op resultaten!
In deze blogpost lees je waarom ik stemcoach geworden ben en hoe ik te werk ga.
De aanpak per les verschilt altijd en is gebaseerd op jouw vragen en ambities!
Na mijn opleiding aan het Rotterdams Conservatorium (Codarts) was ik op zoek naar coaching om mijn stem op peil te houden en om verder te groeien als vocalist. Helaas vond ik deze training destijds niet in Europa. Stemcoaches waren veelal vocalisten die ook lesgaven en vaak alleen Klassiek getraind waren en na hun opleiding geen gerichte opleiding tot stemcoach gevolgd hadden.
Waarom ik besloot stemcoach te worden
Ik besloot bijscholing tot stemcoach en aanvullende vocal coaching en zanglessen te volgen bij diverse stemcoaches in Amerika. Daar kreeg ik andere coaching dan wat ik tot dusver gewend was. Natuurlijk stonden mijn wensen en vragen elke sessie centraal, maar de niet genre-gerelateerde aanpak liet een duidelijk structuur zien. Geweldig!
Geen onnodige termen uit de mond van de stemcoach. Wel geweldige demo's van hetgeen we aan werkten. They practiced what they preached! Passende repertoire suggesties en oefeningen die direct hout sneden en van toepassing waren in mijn repertoire. Ik wist direct waar op korte termijn winst te halen viel. Dit was stemtraining voor mij.
Ik besloot een opleiding tot stemcoach te volgen in Amerika om mij verder te verdiepen in deze aanpak. Daarnaast volgde (en volg!) ik regelmatig bijscholing in het Verenigd Koninkrijk, Italië en Spanje. Ik leerde een aanpak waardoor je je instrument leert kennen, zodat je zelf tussen sessies door gericht kunt trainen. Geen opgelegde methode, maar een perspectief voor mijn stem. Door een stemcoach die kon voordoen wat hij/zij besprak.
Ik raakte enthousiast en besloot om deze aanpak in Nederland en Europa te gaan toepassen.
Doelgroepen waar ik veel mee werk
Een fiks aantal jaren later als zang- en stemcoach begonnen zich patronen voor te doen in de vragen en wensen van mijn klanten. Deze werden vaak al duidelijk voorafgaand aan een eerste afspraak.
Het is altijd fijn om voorafgaand aan een kennismaking, of voorafgaand aan een volledige sessie, te weten waar een klant graag aan wil werken. Vandaar dat bij elke boeking hier naar gevraagd wordt in het boekingssysteem. Zodoende krijg ik inzicht in wat mijn klanten ervaren als verbeterpunten en wat ik hieraan kan toevoegen om specifieke doelen te kunnen benoemen.
Afgelopen jaren heb ik zodoende een goed beeld kunnen krijgen waar het in het algemeen aan short. Hier bleken trends in te zitten. Zelfs per land, leeftijdsgroep en per genre. Hieronder lees je een uiteenzetting van de twee doelgroepen waarmee ik het meeste werk.
1. Mensen die eerder (en vaak ook regelmatig) coaching hebben gehad en (creatief) vast zitten
Een aantal voorbeelden van berichten die ik ontving voorafgaand aan een eerste afspraak:
- ‘Ten eerste zou ik heel graag mijn techniek willen verbeteren. Ik heb al eerder zanglessen gehad, hopende dat iemand mij hierbij kon helpen, maar dit ging niet veel verder dan dat je adem laag moet zitten. Ik heb het gevoel alsof ik heb mijn techniek zeker kan verbeteren en heb hier dus hulp bij nodig!'
- ’Ik heb al jaren zangles, maar ik kan nog steeds die hoge noten niet met overtuiging zingen…’
- ‘Ik heb jaren zang- en stemcoaching gehad maar zingen/spreken voelt nog steeds belastend en mijn stem is moe na een optreden.’
- 'Ik wil graag aan mijn mix werken, maar het lukt me niet omdat dit zonder 'Twang' te kunnen doen! Het is mij vertelt dat dit noodzakelijk is, maar hoor Beyonce dit niet doen, toch?'
Allemaal voorbeelden van mensen met heel wat kilometers achter de rug qua vocal coaching en zanglessen, maar helaas zonder het beoogde blijvende effect. Veelal zijn ze op de hoogte van vele termen, maar kunnen deze nog niet opzetten naar een bruikbaar geluid, of een heldere uitleg waarom ze wat trainen.
Dit is dus precies waarom ik stemcoach geworden ben!
Bovenstaande uitspraken van klanten zijn tevens de reden waarom ik stemcoach geworden ben. Ik was zelf ook op zoek naar professionele zang-coaching en liep tegen dezelfde problemen aan. ‘Je zingt toch goed, waar wil je nog aan werken?’, was een vraag die ik vaak kreeg.
Ik was er echter zelf van overtuigd dat mijn basis beter kon en wilde weten waarom niemand mij ooit had uitgelegd hoe je je stem kunt onderhouden en verder kunt trainen.
Je wilt werken met een stemcoach die wat hij/zij hoort en ziet kan vertalen naar een helder plan van aanpak. Een stemcoach die bruggen kan slaan!
De coaches waren of niet bekend met hetgeen ik zocht, veelal omdat zij alleen getraind waren in een specifiek genre (vaak Klassiek, of Jazz), of deelde te veel informatie die ik niet direct kon toepassen en vaak überhaupt niet voor mijn stem van toepassing was. Het bleef vaak bij liedjes zingen en een overvloed aan uniforme informatie. De coach was eerder een muzikant die mij begeleidde, dan een coach en mentor die (bij)stuurt.
De inhoud van de trainingen die ik volgde was zodoende vooral gebaseerd op symptoombestrijding, de overall visie om echt vooruit te komen ontbrak. Er kwamen onderwerpen ter sprake waar ik niet per se om gevraagd had, wat het allemaal onduidelijker maakte. Hoe goed bedoeld ook natuurlijk.
Waar het aan ontbrak: een overall inzicht van de zang- en of stemcoach
Veel zang-, stemcoaches en stemprofessionals zijn bekend met de meest gebruikte methodes, modellen en zangtechnieken. Deze beschrijven echter geen lesmethode en plan van aanpak. Vaak wordt de aangeleerde methode dus als lesmethode gebruikt.
Je moet de ‘vier pilaren’ toepassen, of dit zijn de ‘basis stemfuncties’, of dit zijn de ‘basisvoorwaarden’ voor gezond (bestaat dat dan?) stemgebruik. Je krijgt vervolgens veel informatie zonder dat er specifiek wordt gewerkt aan de technische verbeterpunten die op korte termijn aandacht nodig hebben. Deze punten verschillen echter per persoon en zijn dus niet altijd hetzelfde.
“You learn techniques to understand principles. When you understand the principles, you will create your own techniques.”
Alain Gehin
Bekend zijn met een term maakt je tevens geen betere vocalist. Mijn opleiding in Amerika en en bijscholing in het Verenigd Koninkrijk leerde mij dat oefeningen die je nu helpen je op termijn geen uitdaging meer kunnen bieden en je zelfs kunnen tegenwerken. Je stemcoach dient dus te beschikken over goede oren en ogen om per sessie gericht bij te kunnen sturen. Hij/zij maakt de methode aan de hand van jouw stem, vragen, ambities en wensen. One size fits NONE completely dus.
Hoe je dus wél stappen maakt: een holistische aanpak
Vooral het werken met professionals heeft mij geleerd dat de stem zich blijft ontwikkelen door een concrete en directe aanpak, en door diversiteit qua stemtraining en repertoire. Soms werken toonladders (extra) goed, soms ligt de focus meer op zelfmassage-oefeningen en soms juist op zelfbewustzijn qua performance en mindset. En meestal? Sowieso ALTIJD een combinatie van alle drie, hahaha!
“When you understand a technique, you know a technique. When you understand a concept, you know 1000 techniques.”
Original Author Unknown
Een allesomvattende aanpak omvat meer techniek
Geen elke methode is gericht op alle drie de eerder genoemde onderdelen: techniek, zelfmassage en zelfbewustzijn. Simpelweg omdat dit niet kan. Iedereen is anders en leert anders. Dus dien je als stemcoach empathisch te zijn en voldoende kennis te hebben van eerder genoemde onderwerpen en ze bewust toe te passen tijdens sessies met inspirerende oefeningen en informatie. Dit vergt ook vooral vertrouwen, focus en drive (overtuiging) van je klanten natuurlijk, waarvoor ik erg dankbaar ben.
Een goede stemcoach traint je gehele bereik, (indirect) je mindset en je lichamelijk flexibiliteit. Je huidige stemgebruik is geen vaststaand gegeven! Wanneer je wilt (!), en er tevens van overtuigd bent dat je nooit uitgeleerd bent, kun je je stem blijven trainen en de mogelijkheden ervan ook blijven vergroten.
Use it or lose it, until you use it again!
Zoals met elke spiergroep: wanneer je hem niet gebruikt verliest deze zijn kracht en flexibiliteit. Aanvankelijk werd gedacht dat dit permanent was. Wanneer je spiergroepen echter intensief blijft trainen, en waneer je weer intensief en gericht gaat trainen, behoudt je deze. Ook naarmate we ouder worden!
Bron: 'Ageing muscle: use it or lose it', University of Aberdeen YouTube
Door te weten hoe je je lichaam en je stem flexibel houdt, en specifiek de aansturing van het strottenhoofd, blijven de mogelijkheden ervan beschikbaar en zal je merken dat de belastbaarheid toeneemt. Een goede stemcoach zal je hier altijd (blijven) op wijzen!
Flexibiliteit trainen
In mijn lessen staan dus het trainen van de flexibiliteit van de stem en het vergroten van je (creatief) zelfbewustzijn centraal. De flexibiliteit van de stem train je door onder andere je kopstem en je mix sterker te maken. Altijd met een waarom en een plan van aanpak, zodat jij vervolgens aan de slag kunt om je stem gericht te trainen.
De flexibiliteit van je stem trainen doe je het beste met losse oefeningen, die met name gericht zijn op je kopstem en je mix. Omdat niet iedereen zijn of haar kopstem (uitgebreid) toepast in hun repertoire zijn losse oefeningen een must. Daarnaast beslaan de meeste songs maar 1,5 octaaf. Om je stem actief te trainen wil je een groter gebied trainen. Korte, gerichte stemoefeningen, waaronder toonladders, bieden zodoende uitkomst.
Nogmaals: het hoe en waarom van de specifieke stemoefeningen zal ik je altijd kort uitleggen. Door deze oefeningen dagelijks kort te herhalen slijten ze in je systeem en zul je merken dat je vooruitgang boekt! Omdat je weet waarom je de specifieke oefening gebruikt maak je snel meter, met frequente, maar korte herhalingen.
Stemoefeningen wil je bewust aanvoelen en toepassen als je echt stappen wilt maken. Je krijgt zodoende inzicht in de technische verbeterpunten van je stemgebruik en weet hoe je jouw stem gericht traint. Progressie is op deze manier ook gemakkelijk te monitoren. Kort en regelmatig oefenen is de beste aanpak! Meer hierover lees je in de blogpost 'Effectief oefenen: hoe 5 min. helpen!'.
Je groeit comfortabel nét buiten de comfort zone :)
Kies uitdagend repertoire! Veelal wordt gekozen voor repertoire wat vaak 'overgeproduceerd' is. Volumeverschillen (bijvoorbeeld bij snelle wisselingen van borststem naar kopstem) zijn door de audionabewerking gelijk getrokken, het inademen van de vocalist wordt geaccentueerd, of juist volledig weggeknipt, en stemmen zijn vaak tot perfectie getuned. Je kunt dit zeker zien als een stijlkenmerk van hedendaagse Popmuziek en het levert zeker toffe en unieke eindproducten op, maar geeft soms ook een verkeerd beeld van wat een stem kan.
Door een live versie op te zoeken krijg je een beter beeld van het toegepaste stemgebruik. Veelal zijn live versie ook later nabewerkt, maar toch geeft je het een natuurgetrouwer beeld van de performance en het toegepaste stemgebruik.
Vaak wordt er op safe gespeeld bij de keuze van repertoire. Soms komt dit doordat de vocalist eerder te horen heeft gekregen dat hij ‘een bariton’ is, of dat zij ‘een alt’ is. Dus ik kan dat niet... Uitdagend repertoire doet je stappen maken qua stemtraining en creatief zelfbewustzijn.
De flexibiliteit van elke stem is te vergroten. Welk repertoire je het beste uitdaagt is een onderwerp waarmee ik je graag help. NB. We werken uitsluitend met repertoire wat jij in je hart hebt gesloten natuurlijk. De repertoirekeuze is dus ALTIJD aan jou.
2. Vocalisten die performen en weinig tot geen coaching gehad hebben en hun stem forceren
De tweede groep vocalisten en sprekers waarmee ik veel werk zijn mensen die hun stem actief gebruiken, maar hun stem niet eerder actief trainden. Ze nemen contact op omdat ze op barrières stuiten die de mogelijkheden van hun stem beperken. Soms zelfs dusdanig dat ze optredens moeten cancelen in overleg met hun KNO-arts.
Weet waar je aan wilt werken
De Nederlandse taal is behoorlijk eenkennig op onze stem. Het laag voelt goed op de zangstem, maar zodra we nog maar iets hoger in ons bereik gaan wil het volume en dus ook de inspanning op stem behoorlijk toenemen.
Vaak wordt gedacht dat dit bij het zingen van Nederlandstalig repertoire hoort. Niets is echter minder het geval. Ook het zingen van Nederlandstalig repertoire kan én moet gemakkelijk aanvoelen op de stem. En dit is weggelegd voor elke stem met de juiste focus.
Zangstudio = de sportschool & podium = einddoel: the match!
Een atleet bereidt zich samen met een coach voor in de sportschool op zijn/haar wedstrijden. Tijdens de wedstrijd ligt de nadruk op performen en heeft de focus uit de gym hem/haar zover gebracht dat niet meer bewust gedacht hoeft te worden aan de trainen. Het HOE heeft het WAT dusdanig versterkt dat er sprake is van een automatisme.
Door je stemtraining ook zo te zien kun je je gemakkelijk overgeven aan een specifieke aanpak die vaak van toepassing is bij stemherstel en stemopbouw. Zie je stemcoach als Personal Trainer en je stemtraining als dagelijks mantra's die je herhaald. Deze herhalingen zorgen ervoor dat je op het podium beschikt over een stem die doet wat jij wilt!
Vertrouw je coaches
Stemherstel en stemopbouw vergt een aanpak die voor sommige meesten in het begin wat vreemd doet klinken op de eigen oren. Er moet dus een klik zijn met je coach. Je moet hem/haar dus durven te vertrouwen dat hij/zij je eigenheid niet probeert te veranderen, maar juist de belastbaarheid en de flexibiliteit van je stem traint.
Door je lessen op te nemen en vervolgens terug te luisteren zul je merken dat je stem in feite (soms totaal) anders klonk dan je eigen voorstelling. Meer hierover lees in de de blogpost 'Hoe het komt dat je eigen stem voor jou anders klinkt'.
Door je stemcoach te vertrouwen, jezelf de tijd te geven om te groeien en je progressie te monitoren door middel van opnames maakt je een zelfbewust en het vergroot het plezier van de reis naar je doelen!
Tot slot
Dank voor het lezen en dank voor je interesse in mijn lessen en coaching! Heb je vragen naar aanleiding van deze blog? Ben je misschien op zoek naar een zang- en/of stemcoach en wil je graag wat meer informatie over onze aanpak? Of heb je misschien een voorstel voor een onderwerp voor de blog van november? Leuk! Ik hoor graag van je. Vragen stel je gemakkelijk via het online contactformulier op onze contactpagina.
Op de contactpagina vind je tevens een sectie met veelgestelde vragen, en een aantal uitgelichte blogposts met informatie over mijn lessen en mijn aanpak, waarin je mogelijk ook het antwoord op je vraag vindt.
Ben je een nieuwe leerling? We bieden nieuwe klanten de mogelijkheid aan om een gratis en vrijblijvend introductiegesprek in te plannen. Dit geeft je de mogelijkheid om van gedachten te wisselen, voordat je aan een eerst volledige lesafspraak begint. Dit online kennismakingsgesprek is gemakkelijk in te plannen via ons boekingssysteem.
Bestaande klanten plannen hun lesafspraken ook gemakkelijk in via de online agenda op deze site. Het online boekingssysteem biedt de mogelijkheid om tot twee weken vooruit afspraken in te plannen. Wil je graag verder dan twee weken vooruitplannen? Neem dan contact op per e-mail.
Much love,
